Page 155 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

140 7. Hukuki Realizm: Hukuki Analizin Konusu Olarak Kitap Üstündeki Değil, Pratikteki Hukuk

gerçek içgörülerine ulaşmak için en iyi yöntemleri doğrular. Metodolojik realizm
karşıtlığının varyasyonları ise, örneğin van Fraassen tarafından ileri sürülen bir
kuramın ampirik yeterliliği, Thomas S. Kuhn tarafından ileri sürülen bilim camia-
sında bilimsel bir kuramın ortak kabulü, ya da William James tarafından ileri sü-
rülen pratik yaşamın hizmetinde bir kuramın pragmatik yararı ve etkililiği gibi bi-
limsel bir kuramın ya da metodolojinin değerlendirilmesi için başka ölçütler ter-
cih ederek, bilimsel kuramların bu tür doğrulukla uyumlu niteliklerini reddeder-
7
ler.
F) Bilimdeki aksiyolojik realizm, doğrunun ya da doğruya benzer bir kavramın peşinde
koşmanın, çeşitli araçsal ya da pragmatik hedefler yerine, tüm bilimsel araştırmala-
rın nihai hedefi olduğu tezini ortaya koyar.
G) Son olarak, etik realizm, değerlerin yalnızca insan bilincinin içeriği olarak değil,
gerçekte nesnel bir varoluşa sahip olduğu fikrine bağlıdır. Bilim kuramına olan
doğal bağları metodolojik veya aksiyolojik realizme olan bağlarından daha zayıf-
tır.

7.2 Amerikan ve İskandinav Hukuki Realizmi

7.2 Amerikan ve İskandinav Hukuki Realizmi
Bilimsel realizm, bir ontolojik, epistemolojik, semantik, metodolojik, aksiyolojik ve etik
realizmin niteliklerinin yanı sıra bilimsel kuramın inşasında ve kavram oluşumundaki
realizmi tanımlayan örtüşen bir ölçütler kümesi üzerinden tanımlanabilir. Hukuki rea-
lizm ise, buna karşılık, Avrupa’daki sosyolojik hukuk ekolü ve Amerika Birleşik Devlet-
leri’ndeki sosyolojik hukukbilim, Amerikan hukuki realizmi ve İskandinav hukuki rea-
lizmi gibi belirli “realist” nitelikleri paylaşan hukuka yönelik çeşitli yaklaşımları ifade
eder. Hukuka yönelik çeşitli realist yaklaşımlar, yalnızca iki ilkeyi paylaşmaktadır:
hukuki formalizmin eleştirisi ve sosyal ya da ahlaki bir ideal olarak değil, toplumsal bir
olgu olarak hukuk düşüncesi.
Yirminci yüzyılın başında Oliver Wendell Holmes, Jr. (1841-1935), Roscoe Pound (1870-1964)
ve John Chipman Gray (1839-1915) tarafından savunulan sosyolojik hukukbilim, büyük ölçüde
Amerikan realist hareketinin önünü açmıştır. Sosyolojik hareketin metodolojik öğretisi, gele-
neksel hukuk doktrininin çorak olan kitap üzerindeki hukuk, anlayışının ve “Landelci tutuculu-
ğun” yerini, mahkemeler ve diğer yetkililer tarafından verilen kararlarda yer alan pratikteki hu-
kuk ile değiştirmeye dair Pound’un talebine kadar indirgenmiştir. Amerikan hukuki realizmi,
1920’lerin ortalarından 1930’ların ortalarına kadar, Jerome Frank (1889-1957), Karl N.
Llewellyn (1893-1962), Walter Wheeler Cook (1873-1943) ve Felix S. Cohen (1907-1953) ile
en parlak dönemini yaşamıştır. İskandinav ülkelerinde, İskandinav hukuk realizmi, Karl Oli-
vecrona (1897-1980), Vilhelm Lundstedt (1882-1955), Per Olof Ekelof (1906-1990), Torstein
Eckhoff (1916-1993) ve Alf Ross (1899-1979) tarafından temsil edilen paralel bir realist ve sos-
8
yolojik görüngüydü.

7 Pihlström, Tutkiiko tiede todellisuutta? s. 57-58; Niiniluoto, Critical Scientific Realism, s. 160 ve
devamı.
8 Alman Serbest Hukuk Akımı tarafından da, Oscar Bülow, Eugen Ehrlich, Hermann Kantorowicz ve
Hermann Isay tarafından temsil edilen bir tür hukuki realist program takip edilmiştir. Larenz, Met-
hodenlehre der Rechtswissenschaft (Hukukbilim Metodolojisi), s. 59-62; Wieacker, Privatrechts-
geschichte der Neuzeit (Modern Çağın Özel Hukuk Tarihi), s. 579-581.