Page 152 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 152
Bölüm 7
Hukuki Realizm: Hukuki Analizin Konusu Olarak
Kitap Üstündeki Değil, Pratikteki Hukuk
7.1 Felsefi Realizmin Tanımlanması
7.1 Felsefi Realizmin Tanımlanması
Felsefi veya bilimsel realizm çoğul bir kavramdır, yani çok sayıda gönderim (kaplam)
ve anlam (içlem) içeren bir küme kavramdır. Ilkka Niiniluoto ve Sami Pihlström’e göre,
1
en azından aşağıdaki yedi görüngü türüne atıfta bulunabilir :
1) ontolojik realizm: zihinden bağımsız realite vardır, yani realite (en azından çoğun-
lukla) insan zihninden bağımsızdır,
2) semantik realizm: doğruluk, örneğin Alfred Tarski’nin tekabüliyet doğruluk kura-
mında tasvir edildiği gibi dil ile realite arasındaki semantik bir ilişkidir,
3) epistemolojik realizm: dünya hakkında güvenilir bilgi edinilebilir,
4) bilimsel kuramın anlamlandırılması ve kavram oluşumunda realizm: doğruluğun ve
yanlışlığın özellikleri, bilimsel araştırma dilinin ulaştığı, tanımlamalar, kanunlar ve
bilimsel kuramlar gibi sonuçlara uygulanabilir,
5) metodolojik realizm: bilgiyi takip etmek için en iyi yöntemler bulunmaktadır,
6) aksiyolojik realizm: doğruluk, felsefi veya bilimsel sorgulamanın amaçlarından biri-
dir ve
7) etik realizm: realitede ahlaki değerler vardır.
Bilimsel realizmin çeşitleri bir dereceye kadar birbirleriyle kesişiyor gibi görünecektir.
Bununla birlikte, bilimsel realizmin bütün türleri, ontolojik realizmin temel öncüllerine
ortak, paylaşılan bir bağlılığı ima etmektedir: zihinden bağımsız bir realitenin varsayılan
varlığı olmadan, semantik, epistemolojik, bilimsel, metodolojik, aksiyolojik ya da etik
türden bir realizm de olamazdı.
A) Ontolojik realizm, realiteyi (en azından çoğunlukla) herhangi bir bireysel insan
aklının içeriklerinden bağımsız olarak tanımlar. Dünyadaki görüngülerin varlığı, in-
san bilincinin, yani belirli bir zamanda bir kimsenin duyu verilerine, hatırlamalarına
1 Felsefi realizmin türleri ile ilgili olarak, Niiniluoto, Critical Scientific Realism (Eleştirel Bilimsel
Realizm), s. 2-13. Karşılaştırma için: Pihlström, Tutkiiko tiede todellisuutta? (Bilim Realiteyi İnce-
ler mi?) s. 30-66, 72-73.