Page 151 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

136 6. Analitik Hukuki Pozitivizm: Yasa Koyucunun Başlangıçtaki Niyetlerinin Hukuki …

mesine saygı, modern hukukun üstünlüğü ideolojisinin ayrılmaz bir parçası hâline gel-
miştir. Bireyin insan ve anayasal haklarının etkin bir şekilde korunması gibi burada
başka unsurlar da söz konusudur.
Hukuki yorumlamanın iddia edilen otantikliğini değerlendirmek henüz zordur. Hu-
kuk camiası, hukuki (yeniden) anlamlandırmanın sonucunun, parlamenter yasa koyucu-
nun veya belirli bir emsal kararı veren mahkemenin başlangıçtaki niyetleriyle gerçekten
örtüştüğü konusunda nasıl ikna edilebilir? Durum, Ronald Dworkin’in “hukuk camia-
sındaki geçmiş siyasi kararların en iyi inşai yorumu” olarak yasal bütünlük fikri altında
99
hâkimin veya bir hukuk bilim insanının karşısına çıkan durum gibidir. Yasa koyucu-
nun başlangıçtaki niyetlerini bulmanın çoğu zaman zor olduğu çetin davalara yönelik
yargısal kararlar bakımından, ikilemden kurtulmanın bir yolu olarak yasa koyucunun
varsayımsal iradesine başvurulması önerilmiştir. Sonuç olarak, hâkim ya da hukuk
bilgini, yasa koyucu böyle bir karar vermiş olsaydı, onun mevcut davanın gerçeklerine
nasıl tepki vereceğini düşünüp taşınmalıdır. Ancak yasa koyucunun varsayımsal irade-
sinin izinin sürülmesi, doğrusu belirlenemeyen bir şeye ilişkin kaba bir tahminden başka
bir şey değildir.

Pozitivist ve yorumcu yaklaşımın güçlü yönlerinden biri hukukun kurumsal öncülle-
rine tam olarak güvenmesidir. Doğasında var olan zayıflıkları, hukuki yorum altındaki
hukuki analizin tarihsel, geriye dönük yönelimi ile ilgilidir. Bu ise toplumsal değişim ya
da kargaşa zamanlarında, yasa koyucunun varsayımsal iradesinin izinin sürülmesinin,
hukuki analizin bir aracı olarak faydasını büyük ölçüde azaltır. Mevzuatın arkasındaki
kurumsal ve toplumsal değerler bir dönüşüm hâlinde ise yasa koyucunun iradesinin
geçmişinin ya da emsal karara dayalı hukukun geçmiş arşivlerinde kabul edilmiş olan
bazı modası geçmiş değerlerin uygulanmaya çalışılmasının belki de pek bir anlamı
yoktur.

99 Dworkin, Law’s Empire (Hukukun Hükümranlığı), s. 262. - Karşılaştırma için: “bütünlük olarak
hukuk düşüncesine göre, hukukun önermeleri, toplumun hukuki pratiğinin en iyi inşai yorumunu
sağlayan adalet, hakkaniyet ve hukuka uygun süreç ilkelerinde rol alırlarsa veya bunları takip eder-
lerse doğrudur.” Dworkin, Law’s Empire, s. 255.