Page 159 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

144 7. Hukuki Realizm: Hukuki Analizin Konusu Olarak Kitap Üstündeki Değil, Pratikteki Hukuk

17
leşecek gibi görünmektedir. Hukuk sosyolojisi, hukukun ekonomik analizi, hukuk
antropolojisi, hukuk istatistiği ve sosyal risk analizinin matematiği gibi yeni sosyo-
hukuki araştırma alanları ortaya çıkmıştır. Bu tür sosyo-hukuk analiz alanları, hukuki
doktrin (Rechtsdogmatik) anlamında teknik hukuki analizin araştırma alanından kaçın-
maktadır. Bunun yerine, dışsal etkiler ve hukukun toplumdaki sonuçları (= hukuk sos-
yolojisi), yasal düzenleme ile elde edilen ekonomik verimlilik ve refah maksimizasyonu
ve sonuç olarak ortaya çıkan toplumdaki kaynak tahsisinin etkililiği (= hukukun eko-
nomik analizi) ya da hukukun, sosyal risklerin ve diğer hukuki görüngülerin istatistik ve
matematik analiz yoluyla analiz edilmesi (= hukuki istatistik ve sosyal risk analizi)
üzerine odaklanırlar.
Bununla birlikte, geleneksel hukuk doktrininin yok olmasıyla ilgili sürekli devam
eden söylentiler, toplumda geleneksel hukuk doktrininin teknik hukuki inşa ve analizi
açısından sağlayabileceği bilgi türüne yönelik sürekli bir talep olduğu ve olmaya devam
edeceği için henüz erken görünmektedir. Hukukun hiçbir sosyolojik veya ekonomik
analizi, her ne kadar sosyolojik ve ekonomik analizde elde edilen sonuçlar hukuki dokt-
riner analizde iyi bir şekilde kullanılabilecek olsa da, hukukun nasıl anlamlandırılacağı
ve yorumlanacağı sorusuna cevap veremeyecektir.
İkinci olarak, Myres S. McDougal’ın (1906-1998) ve Harold D. Lasswell’in (1902-
1979) politika odaklı yapılandırıcı hukukbilim fikri, hukuki analizde realist geleneğin
izini taşıyor gibi görünmektedir. McDougal ve Lasswell’in hukuki araştırma modeli-
18
nin özelliği, hukuki karar verme durumunun ve bunun toplumsal bağlamının, kendisine
ve gerektirdiği toplumsal değerlere ve hedeflere en uygun soyutlama düzeyinde durumu
temsil eden bir aşama analizinin benimsenmiş olmasıdır. Hukuki realistler gibi
19
McDougal ve Lasswell de analizi, felsefi pragmatizm ve araçsallığa doğru bükerek
hukuki formalizme bir alternatif aramışlardır. Ayrıca sosyal mühendisliğin uygulanabilir
bir aracı olarak hukuka verilen önem ve hukuk doktrinindeki de lege ferenda (olması
gereken hukuk) yansımaları realistlerin hukuka ve topluma karşı tutumu ile uyumludur.
Üçüncü olarak, konu tartışmasız olmaktan uzak olsa da, hukukun, hukuk biliminin
ve hukuk eğitiminin sosyal ve politik bağlılıklarına verdiği önemle Eleştirel Hukuk
Çalışmaları hareketi, realistlerin gündemini devam ettirmiştir. 1970’lerde ve
1980’lerde, Eleştireller geleneksel hukuk anlayışının sert bir eleştirisini başlatmıştır.
Eleştireller, hukuku politik alanın dışındaki herhangi bir yanlış geçerlilik zemininden
sıyırarak, hukukun gerçek siyasi öncüllerini geri getirmeye çalışmışlardır. Tüm huku-
kun, doğası gereği belirsiz olan niteliğini büyük ölçüde vurgulamış ve açık bir ifadeyle
Dworkincilerin veya diğer taklitçilerinin hukuki bir uyuşmazlık için tek bir doğru ceva-

17 Schlegel, American Legal Realism and Empirical Social Science (Amerikan Hukuk Realizmi ve
Ampirik Sosyal Bilimler).
18 Ayrıca söz konusu entelektüel hareket için, kamu politikaları bilimlerinin hukukbilimi, politika
odaklı hukuk, çağdaş hukuki realizm ve New Haven ekolü veya yaklaşımı terimleri de kullanılmış-
tır. Karşılaştırma için: Nagan ve Willard, “Lasswell/McDougal Collaboration: Configurative Philo-
sophy of Law” (“Lasswell/McDougal İş Birliği: Yapılandırıcı Hukuk Bilgisi”), s. 481. Yapılandırı-
cı hukukun temel metni; Lasswell ve McDougal, Jurisprudence for a Free Society. Studies in Law,
Science and Policy (Özgür Bir Toplum için HukukBilim. Hukuk, Bilim ve Kamu Politikaları Çalış-
maları).
19 Nagan ve Willard, “Lasswell/McDougal Collaboration: Configurative Philosophy of Law”, s. 482.