Page 71 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

98
lim ve sözlüksel semantikte, sözlük maddesi yahut kullanımı örnek-
lerin açık bir şekilde sıralanması olarak ele alınır ve kesinlikle kabul
gören kullanımın bir sınırı olarak değerlendirilmez. Bu nedenle, hu-
kukçuların objektif anlam arayışlarını dayandırabilecekleri, tabiri ca-
izse, söze bağlılığın (Wörtlichkeit) doğal konsepti ve kabul gören kul-
lanımı, dilbilimde bulunmaz.

Böyle bir objektif anlam kavramının mümkün olmadığı, tam da çeviri
sorununda kendini gösterir. Bu durum Abel tarafından şu sözlerle açık bir
şekilde ifade edilmiştir: “Başarılı bir şekilde kullanılan doğal dil göstergele-
rinin (Zeichen) semantik özellikler dizisi (Reihe) (yani: anlam, referans, ger-
çekleşme veya gerçeklik koşulları) prensipte nihai değildir. Aynı zamanda
semantik özellikler dizisi, düzenleme (Anordnung) hiyerarşisinde de değiş-
kendir. Ayrıca ilgili bireylere (örneğin bireylerin kanaatleri, istekleri, tercih-
leri, alaka düzeyleri (Relevanz) ve hedefleri gibi önermeye (propositional)
dayalı tutumlarına), duruma, zamana, bağlama ve kültüre de bağlıdır. Doğal
dil ifadelerinin anlamı, matematik ve mantık alanında olduğu gibi sabit bir
tanım ortaya koymaz. Bu nedenle, tanımlanabilir bir anlamda analiz edilebi-
lir ve ayrıştırılabilir değildir. Bu durum, bir göstergenin mevcut kullanımının
genellikle bir kural tarafından belirlenmemesi ve doğal bir dil ifadesinin
gelecekteki kullanımının önceden belirlenmemiş olmasıyla ilgilidir. Bu ne-
denle başarılı bir şekilde kullanılan göstergelerin anlamsal özellikleri, edebi
ya da resmi dillerde olduğu gibi tüm olası dünyalar için tanımlanmış bir
defaya mahsus sabitlenmiş ve kesinleştirilmiş bir özellikler listesi haline
getirilemez. Sonuç olarak, semantik özellikleri bireysel hesaplama adımları-
na ayırmak ve bunları algoritmik olarak işlemek ve başka bir dilin veya kişi-

98 Son dönem sözlükbiliminin öz anlayışı hakkında bkz. Wiegand/Volski, Lexika-
lische Semantik, in:Althaus/Henne/Wiegand (eds.), Lexikon der germanistisc-
hen Linguistik, 1980, s. 199 vd, özellikle D bölümü, s. 205 vd. (daha fazlası
için). Hegenbarth, hukuki bir bakış açısıyla, sözlükbiliminin öz anlayışını bazı
hukuki daraltmalara karşı savunmuştur, ancak burada literatüre de atıfta bulu-
nulabilir: Hegenbarth, Juristische Hermeneutik und linguistische Pragmatik,
1982, s. 132 vd. Ayrıca bkz. Gizbert-Studnicki, Lexicography and Interpreta-
tion of Law, in: ARSP 1977, s. 161 vd.

69