Page 167 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Semantik Anlayışın Başarısızlığından Pragmatik Soruna Doğru

kararcılık ise kararda sadece yargı yetkisini görerek ve kanuna önemli
bir rol atfetmeyerek sözde tamamen realitenin yanında yer alır.

Görünüşte karşıt olan bu klasik teorilerin birleştiği nokta (Kon-
vergenzpunkt), yargısal eylemin bağışık hale getirilmesidir: Poziti-
vizmde, kararın yükü yalnızca kanun koyucuya yüklenir ve hâkim
yalnızca kavramakla yükümlüdür; kararcılıkta ise hâkime doğası ge-
reği karar verilemez olan hakkında karar verme yetkisi açıkça verilir.
Ancak bunun aksine, gerçek kararlardaki gerekçelerin karmaşıklığı
göz önünde bulundurulursa, söz konusu klasik görüşlerin her birinin
hukuki eylemin yalnızca belirli ve sınırlı bileşenlerini algılayabileceği
ve bunları teorilerinde kabul edebileceği ortaya çıkar. Böylelikle pozi-
tivizm hiçbir dil oyununda yeterince pozitivist değildir. Hâkimin ken-
dini haklı çıkarma noktasında teoride bir alan inşa etmek adına, kanu-
nun “içeriği” konusunda hâkimin tanımlama yetkinliğine (Definitions-
kompetenz) işaret eden tüm bu koşullar, teori aynasında sistematik
olarak 400 göz ardı edilmelidir. Aynı şekilde kararcılık da yargının mut-
lak gücünün idealize edilmiş imajını feda eder: Sadece hâkimin kendi
kararına izin verir ve kanun koyucunun kararı ile hukuki dil oyununun
kısıtlamalarını ve dolayısıyla modern bir hukuk devleti koşulları altın-
da hukuk olabilecek her şeyi görmezden gelir. Böylece kararcılık,
Wittgenstein’ın genel olarak “boşluk” ile birlikte “felsefe yaparken
çok kolay içine düştüğümüz” “dogmatizmin” işareti olarak gördüğü
“adaletsizliğe” dikkat çeker. 401
Hukuk felsefesindeki bu dogmatizmi, hukuk pratiğine tarafsız bir
bakışla aşmak için, hukukun gündelik pratiğini bir mücadele olarak
bize bir kez daha hatırlatan Jhering’den daha iyi bir tanık yok gibi
görünmektedir. Jhering’in kendisi de başlangıçta kavramlar içtihadı-

400 Ayna metaforunun, tanınan şeyin sistematik olarak yanlış tanınması anlamın-
daki ikinci bir mantığı için bkz.: Lacan, Das Spiegelstadium als Bildner der
Ichfunktion, in: Lacan, Schriften Band I, 1996, s. 61 vd.
401 Wittgenstein, Philosophische Untersuchungen, 1984, § 131.

165