Page 317 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

sındaki tüm zorlukların ortaya çıkacağı anlamına gelmektedir. Benzer-
lik ilişkilerinin mantıksal yapıları incelenebilir 198 olsa da hukuken
önemli bir benzerlik esasında tek başına böyle bir incelemeyle tespit
edilemez. Bu nedenle pek çok yazar, kıyasın bir değerlemeye dayandı-
199
ğını belirtir. Bu değerlendirmeyi gerekçelendirmek için hukuki söy-
lemde olası olan tüm argümanlara başvurulabilir. Bu, bir argüman ka-
lıbı olarak kıyasın gereksiz olduğu anlamına gelmez. Kıyas, deyim ye-
rindeyse, etkilerini ancak bu yapı içerisinde geliştirebilen içeriksel ar-
gümanların şekli bir yapısıdır. Bu haliyle kıyas, söylem kavramıyla iki
şekilde bağlantılıdır. Kıyas, bir yandan hem genel pratik söylemde hem
de hukuki söylemde esas teşkil eden evrenselleştirilebilirlik ilkesine da-
yanır. Diğer yandan, ancak argümanlarla donatıldığı takdirde kullanıla-
bilir.

Benzer durum, Diederichsen tarafından incelenen savunulamazlık
argümanı 200 için de geçerlidir. Kabul edilemez, anlamsız, anlaşılmaz
veya benzer ifadelerle belirtilecek olan sonuçlara yol açtığı şeklinde bir
savunulamazlık argümanı, örneğin, bir R normunun belirli bir I yoru-
R
munun bir W kelime kullanımı kuralıyla (I = R’) izin verilmediği te-
W
zini gerekçelendirmek için ileri süründüğünde söz konusu olur. 201 İzin
verilemeyecek böyle bir sonuç, Z durumu olarak adlandırılabilir ve bu
durum – en azından tartışmacıların görüşüne göre – yasaklanmış (O ¬
Z) olarak kabul edilir. Bu takdirde argüman, yukarıda tartışılan (S) şe-
masına karşılık gelen aşağıdaki yapıya sahip olur: 202

198 Klug’un benzerlik kavramını benzerlik kümesi kavramı yardımıyla açıklaması
hakkında ve kıyası yapısal bir eşitlik olarak gören Heller için ayrıca bkz. (U.
Klug, a.g.e., S. 79 vd., S. 120; Th. Heller, a.g.e., S. 24 vd.).
199 Örneğin bkz. K. Larenz, a.g.e., S. 367; U. Diederichsen, Traditionelle Logik für
Juristen, in: Juristische Analysen 2 (1970), S. 780; J. Esser, Vorverständnis und
Methodenwahl in der Rechtsfindung, S. 183; O. Weinberger, Über die Offenheit
des rechtlichen Normensystems, in: Festschrift f. W. Wilburg, Graz 1975, S. 447;
Th. Heller, a.g.e., S. 110; U. Klug, a.g.e., S. 123.
200 U. Diederichsen, Die “reductio ad absurdum” in der Jurisprudenz, S. 175 vd.
201 Yargı kararlarından örnekler için bkz. U. Diederichsen, a.g.e., S. 157, S. 175 vd.
202 Yukarıda (S)’nin geçerliliği hakkında söylenenler bu şema için de geçerlidir.
Bkz. yukarıda S. 265 vd.

315