Page 64 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

2.3. Pratik Argümantasyonun Geçerliliği Sorunu

Stevenson’ın kendisi de “rasyonel” olarak adlandırdığı durumlar-
daki G ile N arasındaki ilişkinin salt psikolojik doğasından öte bir şey
olup olmadığını sorgular: “Belki de işaret edici ve tümevarımsal olan
çıkarımlar için olan olağan kuralların, R’den E’ye çıkarımlar için olan
özel kurallarla tamamlanması gerekir; ki bu kurallar, jenerik bir şekilde
geçerli çıkarımlar olarak nitelemek için diğerlerine yeterince benzer-
ken, farklı bir geçerlilik türüyle nitelemek içinse diğer kurallardan ye-
60
terince farklıdır.” Bu araştırmanın temel sorularından birinin başka
şekildeki bir ifadesi ise şu sorudur: Normatif ifadelerin geçerli gerek-
çelerini geçersiz olanlardan ayırt etmeye izin verecek kurallar var mı-
dır?

Stevenson bu soruya olumsuz yanıt verir. Etik ve Dil (Ethics and
Language) ’de yalnızca iddianın sonucunun “doğru” olarak adlandırıla-
bilmesi durumunda “geçerli” kullanımının uygun olduğunu gerekçe
olarak ileri sürer. Ancak ilk analitik modele göre ahlaki yargılar yal-
61
nızca konuşmacının tutumlarını bildirdikleri ölçüde doğrulanabilirdir.
Konuşmacının tutumlarına ilişkin bildirimin doğru veya yanlış olup ol-
madığı ise ama anlaşmazlığın konusu değildir. Anlaşmazlığın konusu
62
tutumların değişmesidir. Oysaki tutumlar doğrulanabilir değildir. Do-
layısıyla Stevenson’a göre G’den N ’ye doğru olan geçişlerin geçerli ol-
63
masından söz edilemez. Rasyonel yöntemi ikna edici olandan ayırmak

60 Bkz. Ch. L. Stevenson, a.g.e., S. 153. Yukarıda belirtilen nedenlerle burada “R”
ve “E” yerine “G” ve “N”den bahsediyoruz.
61 Bkz. Ch. L. Stevenson, a.g.e., S. 26, S. 155.
62 Bkz. Ch. L. Stevenson, a.g.e., S. 155; Ch. L. Stevenson, Retrospective Com-
ments, in: Facts and Values, S. 212.
63 Hali hazırda “Etik ve Dil”de Stevenson, günlük normatif ifadelerin, konuşmacı-
nın tutumu hakkındaki bilgilerle ilgili olmasa bile kesinlikle “doğru” olarak ad-
landırılacağını belirtir. Ancak böyle durumlarda “doğru” yalnızca duygusal ona-
yın bir ifadesidir. “Doğru” kelimesinin bu atipik kullanımı, ahlaki yargıların “ge-
çerli” olarak adlandırılmasını yine de haklı göstermez (Ch. L. Stevenson, Ethics
and Language, S. 169 vd.). “Geçmişe Dönük Yorumlar (Retrospective Com-
ments)”da Stevenson, ampirik ifadeler bağlamında bile “doğrudur” ifadesinin

62