Page 268 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

(a) ve (b) nispeten zayıf bir şekilde formüle edilmiştir. Kanun ko-
yucunun iradesi, bir emir için yalnızca bir nedendir. Bu da karşı neden-
lerin ortaya çıkmasını sağlar. Nihai kural (c) daha ilginçtir. Şu şemaya
65
dayanır:
(S) .(1) OZ

.(2) ¬ M → ¬Z

(3) OM

Gündelik dilde (S) ayrıca şu şekilde de formüle edilebilir:
.(1) Z durumunun gerçekleşmesi gereklidir.

.(2) Eğer M gerçekleşmemişse, Z durumu da söz konusu de-
ğildir (yani; M, Z’nin bir koşuludur).

(3) M durumunun gerçekleşmesi gereklidir.
66
(S) pratik tasımın bir türü olarak kabul edilebilir. (S)’nin geçerli-
liğini kanıtlayabilmek için hem deontik mantık hem de amaç-araç iliş-
kisi teorisiyle ilgili açıklamalar gerekli olacaktır. Bu açıklamalar burada
ele alınamaz. Bununla birlikte, (S)’nin sezgiselliği, bu tür araştırmaların
çeşitli açıklamalara, değişikliklere ve sınırlamalara yol açacağını, yine

65 (S) kalıbındaki bir argüman (4.2) veya (4.3) gibi bir kalıpta kolaylıkla kullanıla-
bilir. Örneğin (4.2)’deki bir durumda, N’nin emrettiği iddia edilen bir a eylemi-
nin sonucu F, N için bir neden olarak sunulabilir. (4.2)’deki F sonucunun betim-
lemesi (S)’deki Z’ye karşılık gelir. (4.2)’deki R, bir eylemin sonuç olarak F’ye
yol açması halinde emredildiğini gösterir. Bu, (S)’de bir kural ileri sürülmesiyle
değil, daha ziyade OZ ile ifade edilir. ¬ M → ¬ Z önermesi, (4.2)’de F’nin a’nın
bir sonucu olduğu iddiasıyla ileri sürülür. (4.2)’deki N, a’nın emredildiğini be-
lirtir. Buna göre (S)’de a, Z için araç M olarak emredilir (OM).
Hem (4.2)’nin hem de (S)’nin en basit temel kalıplar olduğu bu noktada
tekrar vurgulanmalıdır. Çok sayıda başkaca kalıp ayrıştırılabileceği gibi, bu ka-
lıpların kendileri de çok daha ayrıntılı bir şekilde analiz edilebilir. Esasında yu-
karıdaki (S) ve (J.4.2) argüman kalıplarının argümanlarının açıklanan şekilde
(4.2)’e veya (4.3)’e karşılık gelen kalıplara dönüştürülebilmesi burada önemlidir.
Bu, (S)’ye dayanan ve halen üzerinde çalışılmakta olan diğer hukuka ilişkin ar-
güman kalıpları için de aynı zamanda geçerlidir.
66 Bu kavramın farklı anlamları için bkz. yukarıda S. 110.

266