Page 260 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 260
HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ
(J.1.1)’in ve (J.1.2)’nin yanı sıra hiç kuşkusuz, (J.2.1) – (J.2.5) be-
lirli bir rasyonellik derecesini güvence altına almaktadır. Sağladıkları
rasyonellik esasında öncüllerin rasyonelliğine bağlıdır. Dolayısıyla bir
yargının rasyonelliği hakkındaki karar, dışsal meşruluğun alanına girer.
Şimdi bu husus ele alınacaktır.
2. Dışsal Meşruluk
Dışsal meşruluğun konusu, içsel meşrulukta kullanılan öncülleri
gerekçelendirmektir. Bu öncüller (1) pozitif hukuk kuralları, (2) ampi-
rik ifadeler ve (3) ne ampirik ifade ne de pozitif hukuk kuralı olan ön-
cüller gibi oldukça farklı türlerde olabilir.
Çeşitli öncül türleri farklı gerekçelendirme yöntemlerine karşılık
gelir. Bir kuralın pozitif hukuk kuralı olarak gerekçelendirilmesi, hukuk
düzeninin geçerlilik kriterlerine uygun olduğunun ortaya konulması su-
retiyle yapılır. Ampirik önermeleri gerekçelendirmek için bir dizi yön-
tem kullanılabilir. Bunlar, ampirik bilimlerin metotlarından ussal var-
sayım maksimlerine ve yargılamanın ispat yükü kurallarına kadar uzan-
maktadır. Son olarak ne ampirik ifade ne de pozitif hukuk kuralı olan
öncüllerin gerekçelendirilmesi “hukuki argümantasyon” olarak adlan-
dırılabilecek bir yöntemle yapılır.
Bu üç gerekçelendirme usulü arasında çeşitli bağlantılar vardır.
Yani, pozitif hukuk kuralları ve ampirik ifadeler, pozitif hukuka dahil
olmayan ve ampirik de olmayan öncüllerin gerekçelendirilmesinde
önemli bir rol oynarlar. Bir normu bir hukuk sisteminin geçerlilik kri-
terlerine göre gerekçelendirirken, geçerlilik kriterlerini tanımlayan ku-
ralları yorumlamak gerekebilir. Bu, geçerlilik kriterlerinin temel haklar
50
kataloğu gibi anayasal kısıtlamalar içermesi halinde önem arz eder.
Dolayısıyla, hukuki argümantasyon sadece geçerli bir normun yorum-
lanmasında değil, aynı zamanda bu normun geçerliliğinin tespitinde de
çok önemli olabilir. Nihayet bu durum, ampirik olguların tespiti için de
50 Krş. H. L. A. Hart, The Concept of Law, S. 102 vd.
258
