Page 205 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

B. GENEL BİR RASYONEL PRATİK SÖYLEM
TEORİSİ ÖNERİSİ

Genel bir rasyonel pratik söylem teorisine ilişkin olan daha önceki
tartışmaların sonuçları aşağıda özetlenecektir. Bu, sadece önceki ince-
lemelerden elde edilen en önemli bilgilere sadık kalınarak ve çoğu ge-
rekçe kısaca aktarılarak yapılabilir. Bu nedenle, aşağıdaki açıklamalar
ancak önceki tartışmaların arka planı ile tam olarak anlaşılabilir.

1. Normatif İfadelerin Gerekçelendirilmesi Problemi
1
Normatif ifadelerde (değer ve yükümlülük yargıları) yer alan “iyi”
ve “olması gereklidir” gibi normatif deyişlerin ne sezgiciliğin varsay-
2
dığı gibi, ampirik olmayan konuları, nitelikleri veya bağlantıları temsil
3
ettiği ne de natüralizmin iddia ettiği gibi, ampirik deyişlere indirgene-
bilir olduğu açıkça ortadadır. Dolayısıyla normatif ifadeler ne ampirik
olmayan unsurlara atıfta bulunularak ne de ampirik bilimlerin yöntem-
lerine göre incelenebilir.

4
Fakat bu, duygusalcılığın ve öznelciliğin farklı biçimleriyle psiko-
5
lojik ve sosyolojik olarak açıklanabilen, ama doğru veya gerçek olduk-
ları kanıtlanamayan duyguların ya da tutumların ifadesi veya açıkla-
ması olarak normatif ifadeleri kavramak için bir gerekçe olamaz.

1 Bu kavramlar hakkında bkz. yukarıda S. 78 vd.
2 Sezgicilik hakkında bkz. yukarıda S. 54 vd.
3 Natüralizm hakkında bkz. yukarıda S. 50 vd.
4 Duygusalcılık ve öznelcilik hakkında bkz. yukarıda S. 60 vd.
5 Daha önceki açıklamalar, normatif ifadelerin doğruluğuna ilişkin bir dizi argü-
manın var olduğunu göstermiştir (bkz. yukarıda S. 64 vd., S. 74 vd., S. 104 vd.,
S. 129, S. 154). Fakat bu argümanlar, normatif ifadelerin ampirik ifadeler gibi
“doğru” olduklarını hala kanıtlamaz. Bu konu ayrı bir araştırmaya bırakılmalıdır.
Bu nedenle, aşağıda yalnızca normatif ifadelerin doğruluğundan söz edilecektir.

203