Page 128 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

3.2 Hukuki Muhakemede Desteğin Analizi 109

Bu genişletilmiş çıkarım, ilk ve tartışmalı olmayan 1-3. öncüllerle birlikte, bir dizi ek 4-
11. öncülü içermektedir. Ek öncüller, sıçramayı mantıksal olarak doğru bir çıkarıma
dönüştürmektedir. Ancak ek öncüllerin çoğu itiraz edilebilir niteliktedir. Örneğin 5, 6
ve 10. öncüller ne kesindir ne de hukuki “paradigma” içinde (yerleşik hukuki muhake-
me geleneği içinde; karşılaştırma için: bölüm 3.3.3) ön varsayılmış ve bu paradigma
içinde de kanıtlanmışlardır. Bu nedenle kişi ya itiraz edilebilir öncüllerden sonuç çıkar-
malı ya da tartışmalı olmayan öncüllerden tümdengelimsel olmayan, mantıksal olarak
yanlış muhakemeler gerçekleştirmelidir.

3.2.3 Makul Bir Sıçrama Olarak Hukuki Muhakeme

Yukarıdaki bölüm 2.7’de, “sıçrama” ve “makul sıçrama” kavramlarını tanımladım.
Tartışılan örnekle ilgili bazı yorumlarla birlikte tanımları tekrar etmek istiyorum.
Bir dizi S öncülünden bir q sonuca yapılan sıçrama, ancak ve ancak (1) q, S’den
tümdengelimsel olarak çıkarılamıyorsa ve (2) S, aşağıdaki koşulları karşılayan bir dizi
S1 öncülü oluşacak şekilde genişletilemiyor veya değiştirilemiyorsa var olabilir: (a) q
sonucu, S1’den tümdengelimsel olarak çıkarılmaktadır ve (b) S1 yalnızca kesin öncül-
lerden, değerlendirilen kültürde ön varsayılmış öncüllerden ve kanıtlanmış öncüllerden
oluşmaktadır. Eğer kişi, S’ye bazı yeni öncüller ekleyerek veya hâlihazırda S’ye ait olan
bazı öncülleri değiştirerek sıçramayı tümdengelimsel olarak düzgün bir çıkarıma dönüş-
türebilirse ve bu şekilde, yalnızca (1) hâlihazırda S’ye ait olan bazı eski öncülleri ve (2)
yeni makul öncülleri içeren sonlu ve mantıksal olarak uyumlu bir öncüller kümesi yara-
tabilirse, S öncülleri dizisinden q sonucuna yapılan bir sıçrama makuldür.
Dolayısıyla örneğimizde, 4-11. arasındaki öncüllerin, bu kapsamda yerleşik yeterli-
lik ölçütlerinin bir listesinin, bu ölçütler arasındaki bir tercihi ifade eden bir ifadenin,
koruma amacına ilişkin yerleşik bir normun, emsal kararlarla ilgili bir otorite dayanağı-
nın, davanın olgusal gerçeklerine ilişkin bazı öncüllerin, ilgili emsal kararların bir yo-
rumunun ve yürürlükteki kanunun genel bir tanımının eklenmesi gereklidir. Aşağıda
tüm bu öncüllerin makul olduğunu göreceğiz.
“Destek” ve “makul destek” kavramlarını da tanımladım. Bu kavramları kullanarak
aşağıdakiler söylenebilir. Zor bir davadaki hukuki bir sonuç, yalnızca hukuki normlar-
dan ve olgusal gerçeklerin açıklanmasından oluşan bir dizi öncülden çıkarılmaz. Bunun-
la birlikte, sonuç, bazıları analitik veya gözleme dayanan, bazıları ise normatif veya
değerlendirici olan ek makul öncüller de dâhil olmak üzere kapsamlı bir dizi öncülden
çıkarılır. Bazıları kesindir veya hukuki muhakeme geleneği (“paradigma”) içerisinde ön
varsayılmış veya kanıtlanmışlardır. Diğer bazıları içinse bunların ikisi de söz konusu
değildir.
Böylece aşağıdaki sonuca varılabilir. (1) Her öncül tek başına, sonucu zayıf bir şe-
kilde desteklemektedir. (2) Herhangi bir öncülden sonuca doğru atılan adım bir sıçra-
madır. Özellikle hukuki normdan sonuca doğru atılan adım bir sıçramadır. (3) Eklenen
ahlaki normlar ve değer ifadeleri de dâhil olmak üzere tüm öncüller makul ise sıçrama
da makuldür. (4) Öncül dizisinin tamamından sonuca doğru atılan adım sıçrama değil-
dir.