Page 126 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

6.2 Analitik Felsefe Nedir? 111

1976), ve H. L. A. Hart’ın (1907-1992) eserleri ile örnekleri verildiği üzere Oxford dil
bilimsel felsefe ekolünde kendini gösteren dil ve dünya ilişkisine dair çok farklı bir içgö-
rü sağlamıştır. Analitik felsefenin metodolojik öğretisine göre, felsefenin tek meşru
10
görevi, dil bilimsel analiz yani Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus ve Car-
nap’ın Logische Syntax der Sprache (Dilin Mantıksal Sentaksı) adlı eserlerinde olduğu
üzere dilin mantıksal sentaksı ya da alternatif olarak, John L. Austin’in How To Do
Things with Words (Söylemek ve Yapmak) [Türkçe çevirisi, çev. R. Levent Aysever,
Metis Yay. (2020)], Gilbert Ryle’ın The Concept of Mind (Zihin Kavramı) [Türkçe
çevirisi, çev. Sara Çelik, Doruk Yay. (2011)] ve H. L. A. Hart’ın The Concept of Law
(Hukuk Kavramı) eserlerinde olduğu gibi toplumdaki ortak dil bilimsel uygulamaların
11
ve kullanımların bir analizidir.
Analitik felsefe, Marksist ve Heideggerci felsefe yaklaşımları tarafından özellikle
onaylandığı üzere, “felsefe yapmanın” tüm metafizik, idealist veya spekülatif yollarını
reddeder. Analitik felsefenin tavizsiz metodolojik öğretisine göre, bilimde mantıksal-
kavramsal kesinlik izlenmeli ve metafizik idealizme, felsefi iç gözleme, kendiliğinden
aşikâr biçimde geçerli ya da a priori doğrulara ya da dünyanın olgularına ilişkin bilim-
sel, ampirik olarak doğrulanabilir önermeler üretemeyen diğer felsefi spekülasyonlara
12
yapılan tüm aldatıcı göndermelerden kaçınılmalıdır. Martin Heidegger’in (1889-1976)
temel ontolojisinin varoluşsal iddiaları, Viyana Çevresi’nin şiddetle eleştirmesi için
kolay bir hedef oluşturmuştur. Heidegger’in kendisinin de yazdığı gibi :
13
Araştırılması gereken şey, yalnızca varlıktır ve- başka hiçbir şey; tek başına ve ötesinde varlık -
hiçbir şey; yalnızca varlık ve varlığın ötesinde - hiçbir şeydir. Peki bu Hiçlik nedir? ... Hiçlik,
yalnızca Değil, yani Değilleme var olduğu için mi vardır? Yoksa tam tersi mi? Değilleme ve
Değil sadece Hiçlik var olduğu için mi vardır? ... Şunu iddia ediyoruz: Hiçlik, Değil ve Değil-
lemeden öncedir... Hiçliği nerede arayacağız? Hiçliği nasıl bulacağız?... Hiçliği biliyoruz...
Kaygı, Hiçliği ortaya çıkarır... Kendisi için ve kendisi nedeniyle kaygılandığımız şey, “gerçek-
ten” - hiçbir şeydir. Gerçekten de: Hiçliğin kendisi - böylece - orada mevcuttu... Peki ya bu Hiç-
lik nedir? Hiçliğin kendisi hiçliktir.

10 Analitik felsefenin konusuna iyi bir giriş, A.P. Martinich ve Ernest Sosa tarafından editörlüğü
yapılan iki kitapta verilmiştir: A Companion to Analytic Philosophy (Analitik Felsefenin El Kitabı)
Analytic Philosophy: An Anthology (Analitik Felsefe: Bir Antoloji). Benzer şekilde, makaleler der-
lemesi olan The Linguistic Turn: Essays in Philosophical Method (Dil Bilimsel Dönüş: Felsefi Yön-
tem Üzerine Makaleler), dil bilimsel hareketin felsefedeki çabalarının dengeli bir anlatısını sağlar.
Karşılaştırma için: Soames, Philosophical Analysis in the Twentieth Century Vols. 1-2 (Yirminci
Yüzyılda Felsefi Analiz Cilt. 1-2).
11 Ryle’ın The Concept of Mind adlı çalışması, Hart’ın The Concept of Law için bir model görevi
görmüştür.
12 Örneğin psikanalizin kaderi de bilinçsizlik iddiaların ne doğrulanabileceği ne de yanlışlanabileceği
için benzerdi.
13 Heidegger’in eseri “Was ist Metaphysik?” (“Metafizik Nedir?”) (İtalik yazılar orijinal metindir),
aktaran Carnap “The Elimination of Metaphysics Through Logical Analysis of Language” (“Dilin
Mantıksal Analizi Yoluyla Metafiziğin Ortadan Kaldırılması”), s. 69’da. “Das Nichts nichtet” temel
ifadesi hakkında; ayrıca karşılaştırma için: Waismann, The Principles of Linguistic Philosophy (Dil
Bilimsel Felsefenin İlkeleri), s. 334. - Heidegger’in “nichten” ifadesinin türetildiği Almanca “ver-
nichten” fiili, (bir şeyi) bozma, hiçleştirme veya yok etme (fiilini) ifade eder. Çeviride kabul edilen
İngilizce ifadede, yani fiil olarak kullanılan “hiç kılmak (nothing)”ta benzer bir çağrışım yoktur.
Heidegger’in metafiziğinin daha doğru bir çevirisi şöyle olabilir: “hiçlik (kendi kendini) hiçleşti-
rir.”