Page 115 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

1. Belirli olgusal iddiaları (G) belirli değer yargıları (N) için iyi ne-
denler olarak seçen ahlaki söylem kurallarının var olduğu tezi ilgi çeki-
cidir. Bu argümantasyon kurallarının normatif içeriği, ahlaki ilkelerin
normatif içeriğine karşılık geldiğinden, bu kuralların mantıksal kural-
larla eş tutulması aslında kabul edilemez.

2. Toulmin’in, bir yanda deneyimin doğrudan açıklamaları ile ah-
laki duygular hakkındaki doğrudan açıklamalar arasında, diğer yanda
tam olarak geliştirilmiş bilimsel yargılar ile ahlaki yargılar arasında kur-
duğu paralellik, daha ileri bir tartışma için not edilmelidir. Her durumda
tamamen şekillenmiş olan bir yargı, ilgili tüm materyallerin belirli ku-
rallara göre incelenmesinin bir sonucudur.

3. Toulmin’in, değer ve yükümlülük yargılarını gerekçelendirirken
ikinci bir adımda bu yargıların eleştiriye çevirmek için öncelikle mev-
cut ahlaki normlardan yararlandığımızı gözlemlemesi ayrıca önemlidir.
Ahlaki argümantasyon yoktan başlayamaz. O, tarihsel olarak ortaya çı-
kan norm materyaliyle bağlantılıdır.

4. Toulmin’in genel argümantasyon teorisi formel mantığın yerini
almaya elverişli değildir. Bununla birlikte, gerekçelendirmede kullanı-
lan öncüllerin yapısına ilişkin ilginç bilgiler vermekte ve çeşitli gerek-
çelendirme adımlarının kendine has özelliklerini açıklığa kavuşturmak-
tadır. Burada asıl önemli olan, bir argümantasyonun gerçekleşebilmesi
için bazı öncüllerin veya kuralların önceden varsayılması gerektiğinin
farkına varılmasıdır.

5. Toulmin’in argümanların farklı biçimleri ile düzeyleri arasında
yaptığı ayrıma, özellikle de tekil bir normatif ifadenin meşruluğu ile
tekil bir kuralın meşruluğu arasındaki ayrıma da dikkat edilmelidir.
6. Nihayetinde, bir dil oyununun kurallarının, oyunun işlevinin
veya amacının incelenmesi yoluyla bulunabileceği fikri de ilgi çekici-
dir.

113