Page 49 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 49

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

                           Yukarıdaki örnekler esas olarak yargılamayı yapan hâkimler için geçerli olup bir temyiz
                         yapısı,  yargılamayı  yapan  hâkiminin  bulguları  ve  inceleme  standardı  gibi  farklı  unsurları
                         içerecektir.
                           Soruna dayalı yapı bir şablon değil ancak varyasyonları olan bir tema sağlar. Temelinde
                         yer alan amaç, okuyuculara yalnızca ihtiyaç duydukları bilgileri ve yalnızca ihtiyaç duyduk-
                         ları zaman vermektir. Uygulamada, yapısal bir formül değil “bağlam önce gelir” temel ilke-
                         sinin  akılda  tutulması  gerekir.  Bazı  durumlarda  tarafların  tutumları  ile  başlamak  yararlı
                         olabilir. Bazı durumlarda ise önemli delillerle, diğer bazılarında ise geçerli kanun ile başla-
                         nabilir. Her durumda temel sorun okuyucu için netliğin sağlanmasıdır. Bu  kısmın sonuna
                         eklenen alıştırma, sizden soruna dayalı bir gerekçeli kararın kendinize ait bir versiyonunu
                         oluşturmanızı istemektedir.
                           Soruna dayalı yapılar için davayı ortaya koyduktan sonra geleneksel yani olguya dayalı
                         modelin  versiyonlarını  özümsemiş  olanlar  için  iki  zorluk  bulunduğunu  itiraf  etmeliyim.
                         Birincisi tüm yazarlar için geçerlidir: Eski alışkanlıklardan vazgeçmek kolay değildir ve bir
                         organizasyonel yöntemden diğerine geçmek ekstra çaba gerektirir. Aynı zamanda ilk başta
                         fazladan zaman alır ve zaman hâkimler için kıt bir emtiadır. Bununla birlikte geçişi gerçek-
                         leştirenler  genellikle  sonuçlardan  memnundur:  Soruna  dayalı  yaklaşım,  yalnızca  daha  net
                         gerekçeler ortaya koymakla kalmaz, aynı zamanda da sorunlara odaklanmayı ve ayrıntılar-
                         daki özlü yazımı teşvik ettiği için zaman kazandırabilir. Birçok hâkim, bu yaklaşımın dayat-
                         tığı  disiplinin  kendi  hukuki  düşüncelerini  netleştirdiğini  de  ifade  etmektedir.  Bu  nedenle
                         faydalarından hem yazarlar hem de okuyucular yararlanır.
                           İkinci zorluk, özellikle soruna dayalı yaklaşımın, işi genellikle sorunları vurgulamak olan
                         temyiz mahkemesi hâkimleri için işi olgulara odaklanmak olan hâkimlere göre daha kolay
                         olduğundan şikâyet eden yargılamayı yapan hâkimler için geçerlidir. Bu doğrudur. Yargıla-
                         mayı yapan hâkimler, yukarıdaki soruna dayalı yapı örneklerinde kullandığım basit başlık
                         içerisinde yer alan mayın tarlalarını çoktan tanımış olacaklardır: “hukukun, olgu ve güveni-
                         lirliğin bulgularına uygulanması.” Bazı davalarda bu bulguların yapılandırılması, deli sürü-
                         süne  çobanlık  etmek  gibi  daha  kolay  bir  iş  yapma  biçiminin  özlemini  çekebilir.  Bu  gibi
                         durumlarda soruna dayalı yapının basit bir versiyonunun terk edilmesi gerekebilir. Bununla
                         birlikte bu yapının altında yatan “bağlam önce gelir, ayrıntılar sonra” ilkesi, bazen kıvrımlı
                         olsa da mayın tarlaları içinden güvenli bir yol sağlayabilir. Örneğin, güvenilirlik bir sorunsa
                         muhtemelen soruna dayalı bir yapı içerisinde ele alınabilir.

                           Yargılamayı  yapan  hâkimler,  bazen  tarafları  “hikâyelerinin  dinlenildiğine”  ikna  etmek
                         için gerekçeli kararlarında uzun anlatım ve tanıklık kısımlarının gerekli olduğunu savunur-
                         lar. Bu önemli bir husustur. Tarafların ihtiyaçlarına saygı duymak hem yargı sürecinde hem
                         de  gerekçeli  kararın  gerekçelerini  yazarken  çok  önemli  bir  unsurdur  ve  hikâyelerini  tam
                         olarak anlatmak, taraflara saygıyı göstermenin bir yoludur.
                           Bununla birlikte soruna dayalı modelin hikâye anlatımını engellediği düşüncesi modelin
                         amacını çarpıtmaktadır. Soruna dayalı yaklaşımın amacı, anlatımı ya da tanıklığı terk etmek
                         değil gerekçeli kararı gerekçeleri bakımından esas hâle getirmektir. Anlatım ve tanıklıklar
                         göz ardı edilmez ancak onlara anlam kazandıran sorunlarla çerçevelenir. Evet, soruna dayalı
                         anlatımların diğer türlerden daha kısa olması muhtemeldir. Fakat bunun nedeni sorunlarla

                                                           30
   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54